Yusuf Soner Erdem

Yazarın Tüm Yazıları 17 Nisan 2022

Türkiye’nin Ekonomik Seyri



Bugün ülkemizin yüz yıllık ekonomik serüvenini özetleyerek şöyle en baştan hafızalarımızı tazelemek istedim. 1923'te savaştan henüz çıkmış yeni bir düzen arayışına giren yoksul bir ülke daha toparlanamadan 1929'da ABD'de ortaya çıkan büyük buranın etkisiyle ilk krizi yaşamış, ekonomik darboğaz ve üst üste yeni vergiler, 1939-45 yılları ikici dünya savaşı etkisiyle artan askeri harcamalar, seferberlik, düşen üretim, kıtlık, pahalılık ve karne günlerinin yaşanması, 1945-50 yılları IMF ve Dünya Bankası ile yeni bir sistem kurmaya çalışan, Dünya Bankası’ndan borç ve Marshall yardımlarını alabilmek için sanayiden vazgeçip Avrupa’nın gıda ihtiyacını karşılamaya yönelen bir politika, 1950’li yıllara geldiğimizde ilk yıllar görece hareketlenen piyasa, Kore savaşının başlaması ile yardımların kesilmesi, ihracatta ki düşüş ve TCMB'nin rezervlerinin tükenmesi ile kriz ve devamında 1958’de moratoryum ilanı, ( moratoryum: burçlarının ödenememesi, ülkenin temerrüde düşmesi) Askeri darbeyle başlayan 1960’lı yıllarda kalkınma planları ile toparlanmaya çalışılsa da yüksek enflasyon, yüksek dış borç, artan bütçe açıkları ve 1969 seçim kararı ile yine devalüasyon ve yine krizle girilen 70’li yıllar, Belki de 1970’li yıllar her açıdan ülkenin en zor dönemiydi, ABD ile yaşanan Afyon krizi, 73’te patlak veren petrol krizi, 74’te yapılan Kıbrıs Barış harekatı, ambargolar, muhtıralar, seçimler ve petrol alacak dövizi bulamayacak kadar çıkmaza giren ekonomi ve sonuçta yine kriz ve peş peşe yapılan devalüasyonlar, 1980’lere geldiğimizde bizi yine askeri bir darbe karşılıyor. Geçmiş dönemin ağır yükü artık sistemin değişmesi gerektiğini gösteriyordu ki öylede oldu ve 24 Ocak kararları ile hem finansal, hem de dış ticarette liberalizasyona gidildi ancak uygulanan politikalar yeterince analiz edilmediğinden pozitif görünüm kısa sürede tersine döndü, artan faiz oranları, banker krizleri, %80’lere yaklaşan enflasyonla birlikte artan işsizlik sonucu stagflasyon sürecine giren ekonomi, (stagflasyon: yüksek enflasyonla birlikte artan işsizlik görülmesi) 1990’lı yıllara geldiğimizde yine değişen bir şey olmadı, ülkemizdeki her seçimde olduğu gibi dönem başlarken yapılan siyasi seçim yine kamu harcamalarını aşırı yükseltti, komşularımızda yaşanan Körfez Savaşı ile artan maliyetler, üç haneye çıkan enflasyon, cari açıkların kapatılmaması sonucu yine kriz yaşanmış, 5 Nisan kararları ile önlem alınmaya çalışılmış olsa da devamında yaşanan Rusya ve Güneydoğu Asya krizleri ile bir kez daha devalüasyona giden ülke İMF ile ortak programlar yapmasına rağmen onlarca bankanın battığı, yüzlerce şirketin kapandığı, gecelik repo faizlerinin %7.500’lere fırladığı 2000 ve 2001 yılında yaşanan ülke tarihinin en büyük krizine engel olunamadı, Geçen yüz yıllık sürede elbette tedbirler alınmaya çalışılmış, yeni kurumlar kurulmuş, politikalar oluşturulmuş ancak çok sık değişen iktidar, askeri darbeler ve başarısız siyasetçilerin tekrar seçilmesi, istikrarsızlık ve krizleri sürekli yinelemiştir. Bu kısa tarihimizde bile onlarca kriz yaşamış bir ülke olarak artık gelecek süreçler için program ve analizler yapılmalı, ekonomi kendi seyrine bırakılmadan anlamlı ve ciddi politikalar geliştirilmelidir. Geçmişte yaşanan hiçbir kriz bugünün bahanesi veya kıyası olmamalıdır. Saygı ve sevgilerimle

Bir Yorum Bırakın

Popüler Yazılar

Nöbetçi Eczaneler

24 Haziran 2025 Salı Günü Nöbetçi Eczaneler

TAKIMLAR O G B M A Y AV P
Galatasaray 32 26 5 1 82 31 51 83
Fenarbahçe 32 23 6 3 80 32 48 75
Samsunspor 33 17 6 10 50 38 12 57
Beşiktaş 32 15 10 7 49 32 17 55
Başakşehir 32 15 6 11 54 45 9 51
Eyüpspor 33 14 8 11 49 41 8 50
Göztepe 32 12 10 10 53 40 13 46
Trabzonspor 32 12 10 10 53 40 13 46
Kasımpaşa 32 10 13 9 54 56 -2 43
Konyaspor 33 12 7 14 41 45 -4 43
Antalyaspor 32 12 7 13 35 55 -20 43
Gaziantep FK 32 12 6 14 41 45 -4 42
Kayserispor 32 10 11 11 40 50 -10 41
Rizespor 32 12 4 16 38 50 -12 40
Alanyaspor 32 9 8 15 37 48 -11 35
Sivasspor 33 9 7 17 44 57 -13 34
Bodrum FK 32 9 7 16 24 37 -13 34
Hatayspor 32 4 7 21 35 66 -31 19
Adana Demir 32 2 4 26 28 79 -51 -2
TAKIMLAR O G B M A Y AV P
Kocaelispor 37 20 9 8 64 40 24 69
Gençlerbirliği 37 18 11 8 52 34 18 65
F. Karagümrük 37 18 9 10 53 35 18 63
İstanbulspor 37 19 4 14 64 38 26 61
Erzurumspor FK 37 18 7 12 52 31 21 61
Bandırmaspor 37 16 13 8 50 44 6 61
Iğdır F.K 37 16 10 11 56 31 25 58
Boluspor 37 16 10 11 59 40 19 58
Amed Sportif F. 37 14 15 8 43 33 10 57
Çorum Fk 37 14 12 11 49 42 7 54
Ümraniyespor 37 14 11 12 48 41 7 53
Erokspor 37 13 13 11 53 48 5 52
A. Keçiörengücü 37 14 9 14 59 49 10 51
Pendikspor 37 13 9 15 44 49 -5 48
Sakaryaspor 37 12 12 13 46 54 -8 48
Ankaragücü 37 13 6 18 47 48 -1 45
Manisa FK 37 13 6 18 49 52 -3 45
Şanlıurfaspor 37 11 7 19 45 54 -9 40